به گزارش خبرگزاری حوزه، کتاب «پرسمان معاد» از سوی مرکز ملّی پاسخگویی به سؤالات دینی، نمایندگی اصفهان به چاپ رسیده که در شماره های گوناگون، به انتشار مطالب این کتاب ارزشمند خواهیم پرداخت.

سؤال: برای اینکه روح پدر را در خواب ببینیم، دعای خاصی هست؟

در بعضی از متون دینی برای خوابیدن، آدابی در نظر گرفته شده که شماری از آن‌ها از آداب عمومی محسوب می‌شوند؛ مانند استحباب وضو گرفتن پیش از خوابیدن، اما بعضی از آداب خوابیدن اختصاصی است؛ مثلاً اگر کسی می‌خواهد پیامبر (ص)، امامان‌ یا اموات را در خواب ببیند، باید آداب و شروط خاصی را رعایت کند.

شیخ عباس قمی، با بهره‌گیری از کتب بزرگان دین، آداب و اعمالی را برشمرده و باور دارد که با رعایت آن‌ها می‌توان مردگان را در خواب دید.

شماری از این شروط و آداب عبارتند از:

۱) وضوگرفتن قبل از خواب؛

۲) خواندن سوره‌های: شمس، لیل، قدر، کافرون، اخلاص، فلق و ناس؛

۳) صلوات ‌فرستادن؛

۴) خواندن صد مرتبه سورۀ اخلاص؛

۵) خوابیدن به جانب راست؛

۶) خواندن دعاهایی مانند: «اللَّهُمَ‏ أَنْتَ‏ الْحَیُ‏ الَّذِی‏ لَا یُوصَفُ‏ وَ الْإِیمَانُ‏ یُعْرَفُ‏ مِنْهُ‏ مِنْکَ بَدَتِ الْأَشْیَاءُ وَ إِلَیْکَ تَعُودُ مَا أَقْبَلَ مِنْهَا کُنْتَ ‏مَلْجَأَهُ وَ مَنْجَاهُ وَ مَا أَدْبَرَ مِنْهَا لَمْ یَکُنْ لَهُ مَلْجَأٌ وَ لَا مَنْجَی مِنْکَ إِلَّا إِلَیْکَ فَأَسْأَلُکَ بِلَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ وَ أَسْأَلُکَ ‏بِ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ‏ وَ بِحَقِّ حَبِیبِکَ مُحَمَّدٍ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ سَیِّدِ النَّبِیِّینَ وَ بِحَقِّ عَلِیٍّ خَیْرِ الْوَصِیِّینَ ‏وَ بِحَقِّ فَاطِمَةَ سَیِّدَةِ نِسَاءِ الْعَالَمِینَ وَ بِحَقِّ الْحَسَنِ وَ الْحُسَیْنِ اللَّذَیْنِ جَعَلْتَهُمَا سَیِّدَیْ شَبَابِ أَهْلِ الْجَنَّةِ عَلَیْهِمْ ‏أَجْمَعِینَ السَّلَامُ أَنْ تُصَلِّیَ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تُرِیَنِی مَیِّتِی فِی الْحَالِ الَّتِی هُوَ فِیهَا». برای آگاهی از تفصیل مطالب به حاشیۀ کتاب مفاتیح‌الجنان که در فهرست به نام «باقیات الصالحات» آمده است، مراجعه کنید.

سؤال: عامل روشنایی قبر چیست؟

آدمی باید خود را برای سفر آخرت آماده سازد و به فکر سختی‌های راه طولانی خود باشد.

اینجاست که نماز – باشکوه‌ترین عمل عبادی - به یاری انسان می‌شتابد و در بحرانی‌ترین و سخت‌ترین لحظات از او دستگیری می‌کند.

امام صادق (ع)‌ فرمود: «إِنَ‏ مَلَکَ‏ الْمَوْتِ‏ یَدْفَعُ‏ الشَّیْطَانَ‏ عَنِ‏ الْمُحَافِظِ عَلَی‏ الصَّلَاةِ وَ یُلَقِّنُهُ شَهَادَةَ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللَّهِ فِی تِلْکَ الْحَالَةِ الْعَظِیمَةِ؛ ملک‌الموت هنگام قبض روح، شیطان را از کسی‌که بر نمازش ‍محافظت داشته، دفع می‌کند و در آن حالت هولناک، شهادت به توحید و رسالت را به او تلقین می‌کند».

پیامبر (ص) فرمود: «الصَّلَاة شَفِیعٌ‏ بَیْنَهُ‏ وَ بَیْنَ‏ مَلَکِ‏ الْمَوْتِ‏ وَ أُنْسٌ فِی قَبْرِهِ وَ فِرَاشٌ تَحْتَ جَنْبِهِ وَ جَوَابٌ لِمُنْکَرٍ وَ نَکِیر؛ نماز، شفیع نمازگزار نزد ملک‌الموت و مونس او در قبر و بستری نیکو در قبر و پاسخ به سؤال نکیر و منکر است».

همچنین، پیامبر اکرم (ص) فرمود: «مَا مِنْ‏ عَبْدٍ اهْتَمَ‏ بِمَوَاقِیتِ‏ الصَّلَاةِ وَ مَوَاضِعِ‏ الشَّمْسِ‏ إِلَّا ضَمِنْتُ لَهُ الرَّوْحَ عِنْدَ الْمَوْتِ وَ انْقِطَاعَ الْهُمُومِ وَ الْأَحْزَانِ وَ النَّجَاةَ مِنَ النَّار؛ بنده‌ای نیست که به وقت‌های نماز و مواضع خورشید اهتمام دارد، مگر اینکه راحتی و آسایش در موقع مرگ و ازبین‌رفتن ناراحتی‌ها و غم‌ها و رهایی از آتش را برایش ضمانت می‌کنم» و ایشان دربارۀ نماز شب فرمود: «صَلَاةُ اللَّیْلِ‏ سِرَاجٌ‏ لِصَاحِبِهَا فِی ظُلْمَةِ الْقَبْر؛ نماز شب چراغی است برای صاحبش در قبر» .

خداوند به حضرت موسی (ع)‌ وحی کرد: «قُمْ‏ فِی‏ ظُلْمَةِ اللَّیْلِ‏ اجْعَلْ‏ قَبْرَکَ‏ رَوْضَةً مِنْ‏ رِیَاضِ‏ الْجَنَّةِ؛ در تیرگی شب به عبادت برخیز تا قبر تو را باغی از باغ‌های بهشت قرار دهم» .

از پیغمبر اسلام روایت شده که فرمود: «أَکثِرُوا الصَّلاةَ عَلَیّ فَإِنَّ الصَّلاةَ عَلَیّ نُورٌ فِی الْقَبْرِ وَ نُورٌ عَلَی الصِّرَاطِ وَ نُورٌ فِی الْجَنَّةِ؛ بر من بسیار درود بفرستید؛ زیرا درود فرستادن بر من، برای درودفرستنده نوری است در قبر، نوری است بالای صراط و نوری است در بهشت» .

بنابراین، در بسیاری از روایاتی که توصیه‌هایی برای رهایی از وحشت قبر آمده، به راه‌های نورانی شدن قبر نیز اشاره شده است.